Διακόσια είκοσι χρόνια πέρασαν από τη μεγάλη αστική Γαλλική Επανάσταση (14/7/1789), από τη λαϊκή εξέγερση, της κατάληψης του φρουρίου της Βαστίλλης, συμβόλου της φεουδαρχίας, των Λουδοβίκων, ευγενών, κληρικών. Η ανακήρυξη της Δημοκρατίας από τον επαναστατημένο λαό άφησε μεγάλες παρακαταθήκες για τις ιστορικές εξελίξεις της Κομμούνας του Παρισιού (1871), της μεγάλης Οχτωβριανής Επανάστασης (1917) των μπολσεβίκων, τις διαρκείς πολιτικές – κοινωνικές ανακατατάξεις, που επηρέασαν όχι μόνο την Ευρώπη, αλλά όλο τον κόσμο. Οι λέξεις «Ελευθερία – Ισότητα – Αδελφότητα» άνοιξαν πλατιούς ορίζοντες.
Η Γαλλική Επανάσταση μπολιάστηκε από τους συγγραφείς: Τον Μοντεσκιέ, τον Βολτέρο, τον προστάτη των κατατρεγμένων Ρουσό. Ο Μοντεσκιέ (1689-1755), με το γνωστό βιβλίο του, «Το πνεύμα των νόμων» (1748), άνοιγε νέους δρόμους για τα ατομικά δικαιώματα. Ο Βολτέρος (1694-1778) τα ‘βαλε με τον απολυταρχισμό. Οι απόψεις του για την ελευθερία της σκέψης – την ισότητα, τη δουλεία, τους πολέμους, γίνανε οι βασικές αρχές της νέας κοινωνίας. Εδωσε το μέτρο της ελευθερίας του ατόμου – μέσα στο αστικό δημοκρατικό πολίτευμα. Δύο μνημειώδη έργα: «Το κοινωνικό συμβόλαιο» (1743) – «Η ανισότης των ανθρώπων» (1753) και ο Λόγος του Ρουσό (1712-1778) άγγιξαν τα πιο φτωχά, μεσαία στρώματα. Ο Κάρολος Μαρξ, σε γράμμα στον Σβάιτσερ, 24 του Γενάρη 1865, έγραφε: «Ο Ρουσό αρνήθηκε κάθε συμβιβασμό, έστω και φαινομενικό, με την κρατούσα κατάσταση». Εβαλε τα πρώτα σπέρματα της πάλης των τάξεων: «όλοι οι αστοί της εποχής του διεκδικούν την ελευθερία! Τη βλέπουν, όμως, κυρίως σαν ελευθερία της τάξης τους, όχι του λαού…». Αποκάλυπτε με τα γραπτά του ότι ο απολυταρχισμός είναι αταίριαστος με τη θέληση του λαού. Ο Λόγος του είναι επαναστατικός. Διώκεται από τη γαιοκτηματική άρχουσα τάξη. Ο Ενγκελς είπε ότι «”Η ανισότης των ανθρώπων” είναι το “διαμάντι της Διαλεκτικής”». Ο Γκέτε, ότι με τον Ρουσό ανοίγει ο καινούριος κόσμος: «Σκοπός της κοινωνίας είναι η κοινή ευτυχία».
Πολλοί άνθρωποι των Τεχνών εμπνεύστηκαν από τη Γαλλική Επανάσταση. Μεταξύ αυτών, ο Μπετόβεν, αλλά και ο Βρετανός ποιητής Π. Σέλεϊ: «Θρόνοι, βωμοί, έδρες κατηγόρων, φυλακές που πάνω τους/ και δίπλα, άθλιοι, άνθρωποι, κρατούσαν / σκήπτρα, τιάρες, σπάθες, αλυσίδες και τόμους/ ορθολογισμένου αδίκου, στιλβωμένου μ’ άγνοια/ μοιάζουνε με τις τερατώδεις και βάρβαρες μορφές / τα φαντάσματα ναού από τη θύμηση σβησμένου… και τα φρικτά αυτά είδωλα, μισητά από θεούς κι ανθρώπους γνωστά με τόσα ονόματα και τόσες όψεις/ αλλόκοτες, άγριες, θανατερές, σκοτεινές, αποτροπιαστικές/… κείτονται βλοσυρά, μ’ αποσύνθεση γοργή γκρεμίζονται πάνω από τα ερημωμένα ιερά τους./ Η βδελυρή μάσκα έχει πέσει, ο άνθρωπος μένει χωρίς σκήπτρο, λεύτερος, αδέσμευτος, αλλά άνθρωπος, ίσως, δίχως τάξη, δίχως φυλή και δίχως έθνος, λυτρωμένος από δέος, λατρεία, διάκριση,/ ο βασιλιάς του εαυτού του…». Είναι ένας μεγάλος σταθμός στην Ιστορία της ανθρωπότητας…
- Παναγιώτης ΚΑΡΑΒΑΣΙΛΗΣ, ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ, Σάββατο 11 Ιούλη 2009
Φιλίστωρ 