Ο ΜΙΣΟΣ AΙΩΝΑΣ ΤΗΣ KΟΥΒΑΝΙΚΗΣ EΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ

ΑΡ/ JΑVΙΕR GΑLΕΑΝΟ Ο Φιντέλ Κάστρο κοιτάζει σκεπτικός από την αφίσα (δεξιά) για τα πενηντάχρονα της κουβανικής επανάστασης. Στο βάθος αριστερά, ένας μικροπωλητής σπρώχνει το καρότσι με την πραμάτεια του σε δρόμο της Αβάνας, για να βγάλει το μεροκάματο

Το καθεστώς του Κάστρο έχει επιβιώσει δεκάδων κρίσεων στο «κόκκινο νησί» της Καραϊβικής από την Πρωτοχρονιά του 1959 ως σήμερα

ΤΟ ΒΗΜΑ, Πέμπτη 1 Ιανουαρίου 2009

ΛΟΝΔΙΝΟ. Υπόδειγμα πολιτικής επιβίωσης σε εξαιρετικά δύσκολους καιρούς είναι το καθεστώς του Φιντέλ Κάστρο στην Κούβα, το οποίο σήμερα γιορτάζει τα 50χρονά του. Το μικρό «κόκκινο» νησί της Καραϊβικής έχει καταφέρει να επιβιώσει με πολλούς τρόπους, παρά τα τεράστια εμπόδια που έστησαν εναντίον του εσωτερικοί και εξωτερικοί εχθροί, κυρίως οι Ηνωμένες Πολιτείες με την επιβολή του οικονομικού εμπάργκο, το οποίο διατηρείται ακόμα, σε πείσμα των καιρών και της πτώσης των τειχών του Ψυχρού Πολέμου. Από την κομμουνιστική επανάσταση, η οποία κορυφώθηκε την 1η Ιανουαρίου του 1959, ως σήμερα, η Κούβα έζησε την αμερικανοκίνητη εισβολή στον Κόλπο των Χοίρων, αλλεπάλληλες απόπειρες δολοφονίας του χαλκέντερου και χαρισματικού Φιντέλ Κάστρο, την πτώση του βασικού ευεργέτη της, της Σοβιετικής Ενωσης, και τον οικονομικό αποκλεισμό.

Όπως γράφει ο ανταποκριτής του ΒΒC στην Αβάνα Μάικλ Βος ένα από τα αποτελέσματα του εμπάργκο είναι ορατό στους δρόμους της Αβάνας, όπου κυκλοφορούν σήμερα αμερικανικά αυτοκίνητα που χρονολογούνται πριν από την εποχή που ανήλθε ο Κάστρο στην εξουσία. Εκτός από τα αμερικανικά αυτοκίνητα οι δρόμοι είναι γεμάτοι και από σοβιετικής κατασκευής Lada.

Όπως φανερώνει η κάμπριο Μπιούικ του 1959 του Τζεοβάνι Πέρες οι Κουβανοί έχουν γίνει «μάστορες του αυτοσχεδιασμού». Την περίοδο της έλλειψης πετρελαίου η μηχανή V8 αντικαταστάθηκε από έναν αυτοσχέδιο συνδυασμό μιας ιαπωνικής μηχανής ντίζελ και ενός σοβιετικού κιβωτίου ταχυτήτων. Ο νόμος εξάλλου είναι σαφής: τα μόνα αυτοκίνητα που δικαιούνται να πουλούν και να αγοράζουν οι Κουβανοί είναι όσα έχουν κατασκευαστεί πριν από την επανάσταση.

Όσον αφορά την ακίνητη περιουσία, οι περισσότεροι Κουβανοί διαθέτουν τίτλους για το σπίτι τους, το οποίο έχουν δικαίωμα να μεταβιβάσουν στα παιδιά τους. Απαγορεύεται όμως η αγοραπωλησία γης ή άλλης ακίνητης περιουσίας.

Οι- συμβολικές- αλλαγές που έχουν συντελεστεί στη χώρα ωστόσο είναι ορατές. Ένας από τους κύριους στόχους της επανάστασης του Κάστρο ήταν η δημιουργία μιας κοινωνίας οικονομικής και κοινωνικής ισότητας.

O αδερφός του Φιντέλ, ο Ραούλ Κάστρο, ο οποίος ανέλαβε επισήμως καθήκοντα προέδρου της χώρας τον Φεβρουάριο του 2008 αποκήρυξε επί της ουσίας, με ομιλία του στο Εθνικό Κοινοβούλιο, την αρχή της ισότητας, όπως αυτή ίσχυε επί δεκαετίες στο νησί. Υποστήριξε χαρακτηριστικά ότι « σοσιαλισμός σημαίνει ίσα δικαιώματα και ευκαιρίες,όχι ίδιους μισθούς. Άλλο ισότητα και άλλο το πολιτικό δόγμα της κοινωνικής και οικονομικής ισότητας ».

Ο νέος πρόεδρος έδωσε εντολή να δίνεται στους εργαζομένους «μπόνους» με βάση την παραγωγικότητά τους. Έκανε επίσης μια τομή στο ζήτημα της ιδιοκτησίας: άρχισε να παραχωρεί ακαλλιέργητη κρατική γη σε ιδιώτες καλλιεργητές.

Παρά το γεγονός ότι η Κούβα θα έπρεπε να είναι αυτάρκης όσον αφορά τα τρόφιμα, ξοδεύει σήμερα περίπου δύο δισ. δολάρια ετησίως για εισαγωγές τροφίμων. Το κράτος, με όλο το βαρύ φορτίο της γραφειοκρατίας και της διαφθοράς, στρέφεται όλο και περισσότερο προς τους μικροκαλλιεργητές για να αντιμετωπίσει το επισιτιστικό πρόβλημα.

Καύχημα της επανάστασης- και δικαίως- αποτελούν αναμφίβολα η Παιδεία και η Υγεία. Η πρώτη είναι δωρεάν, με την Κούβα να διαθέτει έναν από τους χαμηλότερους δείκτες αναλφαβητισμού στον πλανήτη.

Εξίσου εντυπωσιακές είναι οι στατιστικές για την Υγεία: όλοι οι σχετικοί δείκτες, από την παιδική θνησιμότητα ως το προσδόκιμο όριο ζωής, είναι από τους καλύτερους στην αμερικανική ήπειρο. Τα νοσοκομεία λειτουργούν υποδειγματικά, διεξάγοντας μάλιστα έρευνες για πολλές ασθένειες. Η Κούβα «εξάγει» σήμερα χιλιάδες γιατρούς σε χώρες της Λατινικής Αμερικής και της Αφρικής. Η πλειονότητά τους εργάζεται στη Βενεζουέλα, με τον πρόεδρο Ούγκο Τσάβες να πληρώνει το καθεστώς του «ειδώλου» του, του 83χρονου και ασθενούς «κομαντάντε» Φιντέλ, σε πετρέλαιο για τα ρεζερβουάρ των κλασικών κουβανέζικων (δηλαδή αμερικανικών με χίλιες μηχανολογικές και άλλες «πατέντες»…) αυτοκινήτων.

 

Τα 50 χρόνια από την επανάσταση γιορτάζει η Κούβα

Η Αβάνα γιορτάζει τα 50 χρόνια από την επανάσταση που έφερε τον Φιντέλ Κάστρο στην εξουσία. Ωστόσο η οικονομική κρίση και η έλευση τυφώνων έχουν οδηγήσει στην αναβολή εορταστικών εκδηλώσεων. Ο πρόεδρος της χώρας Ραούλ Κάστρο αναμένεται να απευθυνθεί στο έθνος από την πόλη Σαντιάγο δε Κούμπα, στα νοτιοανατολικά της χώρας.

Αναμένεται μάλιστα να μιλήσει από το ίδιο μπαλκόνι, από όπου ο Φιντέλ Κάστρο είχε ανακηρύξει τη νίκη κατά της δικτατορίας του Φουλχένσιο Μπατίστα, ο οποίος αποχώρησε από τη χώρα την 1η Ιανουαρίου 1959. Θα πραγματοποιηθούν επίσης δωρεάν συναυλίες σε διάφορα μέρη της Κούβας, ωστόσο οι Αρχές έχουν δηλώσει ότι η οικονομική κρίση που πλήττει τη χώρα δεν αφήνει περιθώρια για πολυέξοδους εορτασμούς.

Από την πλευρά του, ο Λευκός Οίκος, με αφορμή την επέτειο, ανακοίνωσε ότι οι ΗΠΑ συνεχίζουν να ζητούν την απελευθέρωση του κουβανικού λαού. «Οι αδελφοί Κάστρο δεν έχουν φερθεί στο λαό τους ιδιαίτερα καλά» δήλωσε ο εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου, Γκόρντον Τζόντρο. «Πολλοί αντιφρονούντες βρίσκονται στην φυλακή. Η οικονομία υποφέρει και δεν είναι ελεύθερη» δήλωσε. Από τότε που ο Ραούλ Κάστρο ανέλαβε την εξουσία έχει επιχειρήσει μια σειρά από «ανοίγματα» σε δυτικές συνήθειες.

NOUVELOBS.COM | 01.01.2009 | 17:33

CUBA: La révolution marxiste fête ses 50 ans

L’île célèbre le cinquantenaire de l’une des dernières révolutions marxistes au monde, en l’absence du “Lider Maximo”, Fidel Castro. De quoi oublier un instant la menace d’un naufrage économique.

Dans une rue de La Havane. Sur fond de déclin économique et d’interrogations sur la santé de Fidel Castro, Cuba célèbre le 50e anniversaire de la révolution. (Reuters)

L‘île de Cuba célèbre jeudi 1er janvier, le cinquantenaire de l’une des dernières révolutions marxistes au monde qui, comme son “Lider Maximo” Fidel Castro, n’a eu de cesse de défier les Etats-Unis, mais qui est aujourd’hui menacée par un naufrage économique.
C’est à Santiago de Cuba, deuxième ville du pays, que Fidel Castro, alors âgé seulement de 32 ans, avait annoncé sur le balcon de l’hôtel de ville le “début de la révolution” après la victoire d’une guérilla de 25 mois sur la dictature de Fulgencio Batista.

• Festivités ténues

Des festivités doivent se dérouler à Santiago de Cuba, l’ancien QG de la guérilla, en présence du président Raul Castro mais, sauf surprise, sans le fondateur du régime, son frère aîné Fidel, 82 ans. Ce dernier n’a pas fait d’apparition publique depuis sa maladie en juillet 2006 qui l’a forcé à se retirer du pouvoir au profit de Raul, 77 ans.
Le président bolivien Evo Morales, qui avait dans un premier temps annoncé sa venue, s’est désisté. Le dirigeant vénézuélien Hugo Chavez, chef de la gauche radicale en Amérique latine qui se considère comme le “fils spirituel” de Fidel Castro, n’est pas sûr non plus d’être présent.
“Les fêtes ne seront pas aussi grandioses que nous l’aurions souhaité en raison de la situation économique”, a déclaré un responsable cubain sous couvert de l’anonymat.

• Un fossé avec les USA

La Révolution, aussi portée par le légendaire guérillero argentin Ernesto “Che” Guevara (1928-1967), allait devenir marxiste en mai 1961, moins d’un mois après la tentative d’invasion d’exilés cubains, soutenus par la CIA, de la “Baie des Cochons”.
Le président John F. Kennedy allait décréter un embargo en février 1962, avant que n’éclate la crise des missiles soviétiques qui faillit déboucher sur une guerre nucléaire.
Le nouveau président élu américain Barack Obama, qui doit prendre ses fonctions le 20 janvier à la Maison blanche, a cependant promis d’alléger cet embargo, toujours en vigueur 46 ans plus tard.
Raul Castro s’est lui déclaré prêt à un dialogue sans “carotte ni bâton” avec Barack Obama, au moment où il cherche à relancer une économie exsangue, rompant notamment avec le dogme communiste de l’égalitarisme salarial, pour sauver les acquis de la Révolution, notamment la santé et l’éducation.

• En “période spéciale” depuis 1991

Le Parti communiste cubain est tiraillé entre les partisans du statu quo qui, comme Fidel, refusent un assouplissement du régime, et ses pragmatiques qui prônent une ouverture à la chinoise de l’économie contrôlée à 90% par l’Etat et minée par la corruption, selon experts et diplomates.
Car le pays, frappé en 2008 par trois ouragans qui ont causé 10 milliards de dollars de pertes (20% du PIB) n’arrive plus à honorer une partie de ses dettes, est toujours officiellement en “période spéciale en temps de paix”.
Celle-ci avait été décrétée au moment de la chute de son allié soviétique en 1991 qui avait entraîné des pénuries énormes et un nouvel exode de milliers de Cubains à l’étranger, notamment vers la Floride sur des embarcations de fortune.

• Petite sœur de la Chine

Cette île de 11,2 millions d’habitants s’est trouvée depuis de nouveaux partenaires, en particulier le Venezuela, qui lui fournit 100.000 barils de pétrole par jour, et l’Etat “frère” chinois. Mais les conditions de vie restent difficiles pour les Cubains qui touchent en moyenne 20 dollars par mois et survivent souvent grâce à l’économie parallèle.
La question des droits et libertés reste par ailleurs un sujet très sensible, alors que les dissidents cubains, accusés par les autorités d’être à la solde des Etats-Unis, affirment compter 219 “prisonniers politiques”. Les dissidents, entre eux divisés, sont peu connus sur l’île où l’information et l’accès à l’internet sont étroitement contrôlés.

(avec AFP)