«Πόλεμος» ανακοινώσεων. Φωτιές άναψαν τα μηνύματα των κομμάτων για την 28η Οκτωβρίου

Φωτιές στο πολιτικό σκηνικό άναψαν φέτος τα μηνύματα των κομμάτων για την 28η Οκτωβρίου. Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Σίμος Κεδίκογλου χαρακτήρισε πρωτοφανή, εμπρηστική και προσβλητική για το δημοκρατικό πολίτευμα και την ιστορία του ελληνικού λαού την ανακοίνωση του ΣΥΡΙΖΑ για την επέτειο της 28ης Οκτωβρίου, που καλεί σε διαδηλώσεις κατά τη διάρκεια των μαθητικών παρελάσεων, με στόχο την ανατροπή της κυβέρνησης.

Στην ανακοίνωσή του ο ΣΥΡΙΖΑ κάνει εκτενή αναφορά στη νίκη των λαών ενάντι στον φασισμό, ενώ σημειώνει για την Χρυσή Αυγή ότι «ξεπροβάλλει μέσα απ’ το βάλτο που δημιούργησαν οι πολιτικές λιτότητας, ‘τσεκουρώματος’ του κοινωνικού κράτους και ξεπουλήματος του δημοσίου πλούτου».

Και συνεχίζει: «Σε όσους, ανιστόρητους και φτηνούς προπαγανδιστές προβάλλουν την ψευδεπίγραφη θεωρία ‘των δύο άκρων’, απαντάμε με κοινωνικούς αγώνες ενάντια στη συρρίκνωσή της Δημοκρατίας, την παράκαμψη της λειτουργίας του κοινοβουλίου με το νομότυπο τέχνασμα των Πράξεων Νομοθετικού Περιεχομένου, τη συστηματική καλλιέργεια του φόβου και της ανασφάλειας, τον άγριο οικονομισμό και νεοφιλελευθερισμό, τη θεοποίηση της αγοράς, την απανθρωπιά της εργασιακής εκμετάλλευσης.

 

Το ιστορικό παρελθόν ως εργαλείο προπαγάνδας

Των Σταθη Ν. Καλυβα και Νικου Μαραντζιδη*Η Καθημερινή, 21/7/2013

Η επιλογή του βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ Βαγγέλη Διαμαντόπουλου να μας θυμίσει τον Αρη Βελουχιώτη και τη φράση του «καλή αντάμωση στα γουναράδικα», επιβεβαιώνει πανηγυρικά τη βαθύτερη εμπέδωση μιας πολιτικής πρακτικής που βασίζεται στην καταχρηστική ιδιοποίηση της ιστορίας της Κατοχής και του Εμφυλίου για προπαγανδιστικούς σκοπούς.

Η αναφορά στα ιστορικά γεγονότα της δεκαετίας του ’40 γίνεται με τρόπο που αντί να τονίζει την τραγική διάσταση μιας μεγάλης ανθρώπινης και εθνικής καταστροφής έτσι ώστε να μην επαναληφθεί, αντίθετα, απλοποιεί και παραποιεί μια σύνθετη πραγματικότητα, μετατρέποντάς την σε μισαλλόδοξη και φανατική πολιτική συνθηματολογία και προπαγάνδα που επιχειρεί να εκμαιεύσει μιαν εύκολη συναισθηματική αντίδραση από ένα κοινό που έχει εθιστεί στο να τρέφεται από ιστορικούς μύθους και να αναζητά αποδιοπομπαίους τράγους.

 

Ο επίκαιρος Καρκαβίτσας

ΤΑΚΗΣ ΚΑΤΣΙΜΑΡΔΟΣ, ΕΘΝΟΣ, 25/11/2012

Oι κριτικοί και οι ιστορικοί της λογοτεχνίας ερίζουν για το είδος στο οποίο ανήκει «Ο ζητιάνος» του Α. Καρκαβίτσα. Αλλοι το περιγράφουν ως νουβέλα, κάποιοι ως μυθιστόρημα και μερικοί ως διήγημα. Στο μεταξύ το κορυφαίο λογοτέχνημα, έναν και κάτι αιώνα μετά τη δημοσίευσή του, διεκδικεί την κατάταξή του στα… ιστορικά δοκίμια. Υπερβολές; Ναι, αλλά σε επαφή με σημερινές πραγματικότητες.

Oι κριτικοί και οι ιστορικοί της λογοτεχνίας ερίζουν για το είδος στο οποίο ανήκει «Ο ζητιάνος» του Α. Καρκαβίτσα. Αλλοι το περιγράφουν ως νουβέλα, κάποιοι ως μυθιστόρημα και μερικοί ως διήγημα. Στο μεταξύ το κορυφαίο λογοτέχνημα, έναν και κάτι αιώνα μετά τη δημοσίευσή του, διεκδικεί την κατάταξή του στα… ιστορικά δοκίμια. Υπερβολές; Ναι, αλλά σε επαφή με σημερινές πραγματικότητες.

 

Ιδεολογία και πολιτική στον Υμνο του Σολωμού

Είναι, εν αγνοία του, ένας πρώιμος αλλά και ένθερμος φορέας της εθνικής ιδεολογίας

Του Γιώργου Bελουδή* Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 24/3/2012

Oταν γράφει τον Yμνο στην Eλευθερία (1823) ο νέος αλλά ώριμος, εικοσιπεντάχρονος, Σολωμός, αποδεικνύεται, πέντε χρόνια μετά την επιστροφή του από την Iταλία, τη χώρα της παιδείας του, γνώστης της ελληνικής ιστορίας και εξαιρετικά ενημερωμένος πάνω στη σύγχρονή του ευρωπαϊκή πολιτική. Eτσι, η Eλληνική Eπανάσταση παρουσιάζεται μέσα στην ιστορική της διαχρονία και, ταυτόχρονα, μέσα στην πολιτική της συγχρονία – από αυτήν τη σύζευξη της ιστορίας με την πολιτική πηγάζει και η ιδεολογική συστράτευση του ποιητή με την Eπανάσταση ως ιστορικό και πολιτικό γεγονός:

Aπό τις πολεμικές συγκρούσεις μεταξύ των επαναστατημένων Eλλήνων και των τουρκικών στρατευμάτων αναφέρονται μόνο οι τρεις μεγάλες νικηφόρες για τους Eλληνες μάχες στην ξηρά και η πρώτη μεγάλη νίκη τους στη θάλασσα από την έναρξη της Eπανάστασης (Mάρτιος 1821) μέχρι την πρώτη μεγάλη ποιητική της καταγραφή (Mάιος 1823): Aλωση της Tριπολιτσάς (21-23 Σεπτεμβρίου 1821), Kαταστροφή του Δράμαλη στα Δερβενάκια (26-28 Iουλίου 1822), Πρώτη πολιορκία του Mεσολογγιού (Xριστούγεννα 1822), πυρπόληση δύο τουρκικών πολεμικών πλοίων στην Tένεδο (29 Oκτωβρίου 1822).

 

Κοινωνικές και πολιτικές εντάσεις

Του Μιχαλη Ψαλιδοπουλου*

Η στρατιωτική συντριβή και η οικονομική ταπείνωση έφεραν στο τέλος του 19ου αιώνα την Ελλάδα σε κατάσταση πρωτόγνωρης κρίσης. Εκδηλώθηκε δολοφονική απόπειρα εναντίον του Γεωργίου Α΄ τον Φεβρουάριο του 1898, ενώ ελήφθησαν μέτρα κατά της ελευθερίας του Τύπου, ώστε να περιοριστεί η κοινωνική κριτική που στρεφόταν προς πάσα κατεύθυνση.

Στον κοινοβουλευτικό χώρο τα δύο μεγάλα κόμματα -Νεωτερικό και Εθνικό- διέρχονταν κρίση, αλλά πέρασαν 13 χρόνια για να εμφανιστεί στο πολιτικό προσκήνιο ο Ελευθέριος Βενιζέλος. Στο μεταξύ, μετά το 1899 και ώς το κίνημα στο Γουδί, αναδείχθηκε στο πολιτικό προσκήνιο ο Γεώργιος Θεοτόκης. Ο Θεοτόκης ανέλαβε, όπως είχε κάνει και ο Τρικούπης αυτοπροσώπως, και υπουργός Στρατιωτικών, αναδιοργάνωσε στρατό και στόλο και ίδρυσε Σταφιδική Τράπεζα για να αντιμετωπίσει, με περιορισμένη επιτυχία, το σταφιδικό, που τελικά λύθηκε το 1911 με το ξερίζωμα των σταφιδαμπέλων.

Τον Νοέμβριο του 1901 ξέσπασαν αιματηρά επεισόδια στην Αθήνα μεταξύ φοιτητών και πολιτών από τη μία μεριά που πίστευαν ότι προσβάλλονται τα Ιερά και Οσια και αστυνομικών, που είχαν ενισχυθεί από ναυτικό άγημα, από την άλλη. Τα επεισόδια κορυφώθηκαν στις 8 Νοεμβρίου 1901 και έμειναν στην Ιστορία ως Ευαγγελικά. Η αφορμή των ταραχών με έξι νεκρούς και εξήντα τραυματίες ήταν η μετάφραση των Ευαγγελίων από τον Αλέξανδρο Πάλλη στη δημοτική γλώσσα. Είχε προηγηθεί το 1898 παρόμοιο εγχείρημα της βασίλισσας Ολγας που δεν είχε εγκριθεί από την Ιερά Σύνοδο.

Καθώς το πολιτικό τοπίο μετά τις νέες εκλογές ήταν συγκεχυμένο, οπαδοί της δηλιγιαννικής παράταξης οργάνωσαν τα Σανιδικά, τα οποία έλαβαν την ονομασία τους από τις σανίδες που κράδαιναν οι διαδηλωτές, διασχίζοντας την Αθήνα και έδερναν αντιφρονούντες. Αίτημά τους, που έγινε λόγω της έκρυθμης κατάστασης αποδεκτό από τον τότε βασιλιά, η ανάθεση της πρωθυπουργίας στον Δηλιγιάννη.

Ενώ στην επαρχία είχε καταλυθεί ο νόμος και η τάξη (π.χ. τον Ιούλιο του 1900 ο ταγματάρχης Φικιώρης είχε καταλάβει τη Χωροφυλακή της Σπάρτης), τον Νοέμβριο του 1903 ξέσπασαν τα Ορεστειακά με αφορμή τη μετάφραση της Ορέστειας του Αισχύλου στη δημοτική γλώσσα. Και τα Ορεστειακά σημαδεύτηκαν από αιματηρά επεισόδια, συγκλονίζοντας ξανά την ελληνική κοινωνία.

Μετά τη δολοφονία του Δηλιγιάννη στις 31 Μαΐου 1905, η πολιτική αστάθεια, αλλά και οι εκδηλώσεις ανυπακοής και αμφισβήτησης σταδιακά εκλείπουν. Ιδρύεται η Προνομιούχος Εταιρεία (κοινώς Προνομιούχος ή Ενιαία) με στόχο την προστασία της παραγωγής και την εμπορία της σταφίδας. Νέα κυβέρνηση Θεοτόκη έμεινε στην εξουσία για τριάμισι χρόνια, δίνοντας πάλι έμφαση στην αναδιοργάνωση του στρατού. Αρχικά αντιμετώπισε την αντιπολίτευση από την ομάδα των «Ιαπώνων», ενώ αργότερα τους ενσωμάτωσε και αυτούς στο σύστημα εξουσίας.