Η πνευματική ελίτ του μεταξικού καθεστώτος

Ο ιδεολογικός λόγος της 4ης Αυγούστου ενορχηστρώθηκε από στελέχη που γνώριζαν το βάρος των λόγων και των πράξεών τους

ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ, Επτά, Κυριακή 4 Αυγούστου 2013

Η μεταξική δικτατορία τής 4ης Αυγούστου δεν εγκαθιδρύθηκε μέσα σε μία μέρα. Την προκάλεσαν τα προγενόμενα: η προσφυγιά μετά την Καταστροφή της Σμύρνης το ’22, η εδραίωση της Οκτωβριανής Επανάστασης, η άνοδος των ναζιστικών και φασιστικών κομμάτων και η παγκόσμια οικονομική κρίση.

Σ’ αυτά, αν προσθέσετε και την αδυναμία των πολιτικών να αρθούν στο ύψος των περιστάσεων, δημιουργήθηκε ένα μόρφωμα με φασιστική χειρονομία και με γεωπολιτική άγκυρα ριγμένη στα ύδατα της Μεγάλης Βρετανίας. Ο φιλοβασιλικός πρώην στρατιωτικός Ιωάννης Μεταξάς (12 Απριλίου 1871 – 29 Ιανουαρίου 1941) διορίζεται πρωθυπουργός, με εντολή τού βασιλιά Γεωργίου Β’, μετά το θάνατο του πρωθυπουργού Κωνσταντίνου Δεμερτζή. Το ημερολόγιο έγραφε 13 Απριλίου 1936.

Στις 27 του ίδιου μήνα η νέα κυβέρνηση παίρνει ψήφο εμπιστοσύνης από τη Βουλή με 241 ψήφους υπέρ, 16 κατά και 4 λευκά. Αρνήθηκαν τη θετική ψήφο τους μόνον οι κομμουνιστές και ορισμένοι αστοί βουλευτές, όπως ο Γεώργιος Καφαντάρης, ο Γεώργιος Παπανδρέου και ο Αλέξανδρος Παπαναστασίου. Κατά το διάστημα αυτό η Βουλή είχε διακόψει τις εργασίες της μέχρι τις αρχές του φθινοπώρου, αφήνοντας τον Μεταξά και τον Γεώργιο Β’ να κάνουν παχνίδι μόνοι τους.

 

Η δικτατορία του Μεταξά

Το καθεστώς της 4ης Αυγούστου που επιβλήθηκε από τον Γεώργιο Β΄ ήταν επιστέγασμα σειράς πολιτικών «ανωμαλιών

Επιμέλεια: Στεφανος Xελιδονης

Ως στρατιωτικός ο Ιωάννης Μεταξάς διακρίθηκε από τις σπουδές του κιόλας στην Πολεμική Ακαδημία του Βερολίνου. Συμμετείχε στον ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897 και στους Βαλκανικούς, ενώ από το 1903 είχε τοποθετηθεί στο τότε νεοσύστατο κατά τα ξένα πρότυπα Γενικό Επιτελείο Στρατού, συμβάλλοντας σημαντικά στην οργάνωση των ενόπλων δυνάμεων. Από νωρίς συνδέθηκε φιλικά με τη βασιλική οικογένεια και όταν το 1910 ο Γεώργιος Α΄ διόρισε πρωθυπουργό τον Ελευθέριο Βενιζέλο, ο Κρητικός τού προσέφερε τη θέση του πρώτου υπασπιστού του. Ετσι, ο Μεταξάς έγινε ο σύνδεσμος μεταξύ Βενιζέλου και ανακτόρων. Η ρήξη μεταξύ τους ήρθε το 1915, όταν ο Μεταξάς με την παραίτησή του μετέπεισε τον Κωνσταντίνο Α΄ ως προς την είσοδο της χώρας στον πόλεμο, στο πλευρό των συμμάχων. Ο Βενιζέλος δεν τον συγχώρεσε ποτέ και, το 1917, τον εξόρισε στην Κορσική από όπου γύρισε υστερα από την επιστροφή των βασιλικών στην εξουσία. Οταν στις 25 Μαρτίου 1921 οι Πρωτοπαπαδάκης, Θεοτόκης και Γούναρης του προσέφεραν τη θέση του αντιστρατήγου της Μικράς Ασίας, ο Μεταξάς αρνήθηκε. Από το 1914 είχε καταθέσει υπόμνημα στο ΓΕΣ, με το οποίο προεξοφλούσε την ήττα του ελληνικού στρατού σε περίπτωση επέμβασης στην Ιωνία. Στις 12 Οκτωβρίου 1922 ίδρυσε το κόμμα των Ελευθεροφρόνων. Μετά τη δικτατορία Πάγκαλου, κατά την οποία φυλακίστηκε και εκτοπίστηκε, συμμετείχε στις εκλογές της 11ης Νοεμβρίου 1926. Κατέλαβε 51 έδρες και διορίστηκε υπουργός Συγκοινωνίας στην κυβέρνηση Ζαΐμη. Αργότερα υπηρέτησε και ως υπουργός Εσωτερικών στην κυβέρνηση Τσαλδάρη. Ωστόσο, σε κάθε εκλογική αναμέτρηση, οι Ελευθερόφρονες σημείωναν όλο και χειρότερες επιδόσεις. Οταν το 1936 κατέλαβαν επτά έδρες, όλα έδειχναν ότι η πολιτική σταδιοδρομία του Μεταξά έφτανε στο τέλος της. Ο Γεώργιος Β΄ όμως είχε διαφορετική άποψη.

 

Με αφορμή μια επέτειο

• Του Κωστα Ιορδανιδη, Η Καθημερινή, 4/8/2013

Σαν σήμερα πριν από εβδομήντα επτά χρόνια, στις 4 Αυγούστου 1936, ο Ιωάννης Μεταξάς επέβαλε δικτατορία. Οι επέτειοι καταλύσεως των δημοκρατικών θεσμών είναι οδυνηρές, πέρα από κάθε αμφιβολία. Αλλά η εκτροπή είναι πάντα συνέπεια αποσυνθέσεως του αντιπροσωπευτικού συστήματος. Αυτό είχε συμβεί το 1936.

Σπαρασσόταν η Ελλάς, την εποχή εκείνη από τον διχασμό. Κινήματα, αναρχία, δυναμικές προκλήσεις των κομμουνιστών. Η χώρα σε παρατεταμένη, ακήρυχτη εμφύλια διαμάχη. Ο Γεώργιος Βλάχος προωθούσε από καιρό, διά της αρθρογραφίας του στην «Καθημερινή», την ιδέα αυταρχικής διακυβερνήσεως της χώρας. Στις 24 Μαρτίου του 1935 τελείωνε το κύριο άρθρο του με την προτροπή: « Ο κ. ΤΣΑΛΔΑΡΗΣ ΔΙΚΤΑΤΩΡ. Και εάν δεν θέλει μόνος, τότε ας γίνει υπ’ αυτόν τριμελές ή τετραμελές διευθυντήριον.»

 

Η 4η Αυγούστου, ο Μεταξάς και οι νέοι κάπηλοί του

Για τους Ελληνες ο φασισμός και ο ναζισμός είναι μωρία, σύμφωνα με όσα γράφει τις τελευταίες μέρες της ζωής του

Του Μιχαλη Ν. Κατσιγερα, Η Καθημερινή, 4/8/2013

Επέτειος σήμερα της 4ης Αυγούστου 1936 (και της άλλης, του 1789 βέβαια) και οι κάπηλοι του Ιωάννη Μεταξά βγήκαν στο μεϊντάνι να πουλήσουν την πραμάτεια τους.

Το καθεστώς που προέκυψε από το ανακτορικό πραξικόπημα της 4ης Αυγούστου 1936 ασφαλώς δεν ήταν ολοκληρωτικό, όπως το χιτλερικό και το σταλινικό. Αλλωστε ολοκληρωτικό χαρακτήρα δεν είχε ούτε καν το φασιστικό κράτος του Μουσολίνι στο απόγειό του, κι ας ήταν αυτός ο ίδιος που είχε επινοήσει τον όρο stato totalitario. Το καθεστώς της 4ης Αυγούστου ήταν μια συντηρητική δικτατορία του Βασιλέως Γεωργίου Β’. Η πολιτική διαχείρισή της είχε ανατεθεί στον παλαιόθεν αντικοινοβουλευτικό Μεταξά. Εναν στρατιωτικό ο οποίος, διαθέτοντας ως υπόβαθρο την παιδεία των μορφωμένων και ανοικτών στην Εσπερία Ελλήνων του μεταιχμίου του 19ου προς τον 20ό αιώνα ήταν προικισμένος με τον ρεαλισμό του επιτελικού αξιωματικού που τον είχε στερεώσει μέσα του η οδυνηρή επαλήθευση των αρνητικών εκτιμήσεών του για την τύχη της Μικρασιατικής Εκστρατείας. Ακόμα, διέθετε οξύνοια πολιτική η οποία κατεφάνη το 1934 -και ενώ ακόμα τα σύννεφα του πολέμου δεν είχαν πυκνώσει πάνω από την Ευρώπη- με τη διατύπωση, από αυτόν τον δεδηλωμένο γερμανόφιλο, του δόγματος ότι η περιβαλλόμενη από θάλασσα και με χιλιάδες νησιά μεσογειακή Ελλάδα δεν θα ερχόταν σε αντίθεση με την τότε θαλασσοκράτειρα Μεγάλη Βρετανία. Μάλιστα έχοντας επίγνωση της σταθερά μικρής (περί το 3%) εκλογικής δύναμης του κομματιδίου του, των Ελευθεροφρόνων, κατάφερε, δύο χρόνια πριν από την διά της ψήφου της Βουλής ανάληψη της πρωθυπουργίας, να αναδειχθεί σε σημαντικό και πολιτικά υπολογίσιμο πλέον πόλο της πασχούσης από κρίση ηγεσίας Δεξιάς, ανοίγοντας σκληρό αρθρογραφικό πόλεμο από τις στήλες της «Καθημερινής» με τον Ελευθέριο Βενιζέλο, για τις ευθύνες του στον Εθνικό Διχασμό, ο οποίος του απαντούσε από τις σελίδες του «Ελευθέρου Βήματος».

• Η συντηρητική δικτατορία του Γεωργίου Β’

Ωστε λοιπόν ο Μεταξάς δεν ήταν ένας εξωθεσμικής προέλευσης δικτάτωρ, ούτε βεβαίως προερχόταν από έναν χώρο του τύπου της με έντονες κοινωνικές αναφορές γαλλικής επαναστατικής Δεξιάς, αν και παρά τις σπουδές του στη Γερμανία, φαίνεται πως η καλλιέργειά του ήταν περισσότερο γαλλική, αφού αν κανείς διατρέξει τον κατάλογο της βιβλιοθήκης του διαπιστώνει ότι τα γαλλικά βιβλία υπερτερούν σε αριθμό σαφώς των γερμανικών. Ηταν ένας συντηρητικός αντικοινοβουλευτικός ηγετικός παράγων προερχόμενος από τα σπλάχνα του αστικού καθεστώτος ο οποίος, καθώς μεταφορικά διψούσε -όπως ο ίδιος είχε γράψει παλαιότερα- για να πιει «ολίγον αίμα κοινοβουλευτικόν», ανέλαβε αυτός να καταστείλει το δυναμικά τότε αναπτυσσόμενο κομμουνιστικό κίνημα, στην αρχή υπό κοινοβουλευτικό καθεστώς με την αξιοποίηση του βενιζελικού ιδιωνύμου, και στη συνέχεια με το ανοιχτά αυταρχικό κράτος του καθεστώτος της 4ης Αυγούστου το οποίο διέθετε, πριν καν ακόμα επιβληθεί, την υποστήριξη των μεγάλων τότε συγκροτημάτων του αστικού Τύπου. Βέβαια ως πραγματιστής πολιτικός περιόριζε τον αντικομμουνισμό του στο εσωτερικό της χώρας και δεν δίσταζε να καλύπτει πολιτικά και διπλωματικά, έναντι των αιτιάσεων του διεθνούς φασιστικού στρατοπέδου, εκείνους τους Ελληνες εφοπλιστές που τα καράβια τους μετέφεραν όπλα από την Σοβιετική Ενωση στους Δημοκρατικούς της Ισπανίας σπάζοντας το εμπάργκο.

Ο Μεταξάς γνώριζε πόσο επισφαλής σε σχέση με τις βουλές του ανθρώπου των Αγγλων, του Γεωργίου Β’, ήταν η θέση του ως πρωθυπουργού και αυτό καταφαίνεται σε αποκαλυπτικές εγγραφές στο «Προσωπικό του ημερολόγιο». Βεβαίως, προσπαθούσε να δημιουργήσει δικά του πολιτικά ερείσματα με τις συνεχείς του περιοδείες και τις δεκάδες δημόσιες ομιλίες του, γνωρίζοντας μέχρι πού μπορούσε να παίξει τα χαρτιά του.

• Φασίζοντα στοιχεία

Από το αυταρχικό καθεστώς των Γεωργίου Β’ και Μεταξά δεν έλειπαν τα φασίζοντα στοιχεία. Αλλωστε τότε ακόμα, ο φασισμός και ο ναζισμός δεν είχαν ηττηθεί πολιτικά και στρατιωτικά και διατηρούσαν την αίγλη τους. Μάλιστα στην Ελλάδα, όπως και στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες, η ερωτοτροπία με τον φασισμό δεν ήταν προνόμιο παραγόντων της Δεξιάς. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του βενιζελογενούς στρατηγού Νικολάου Πλαστήρα ο οποίος, πριν από την 4η Αυγούστου, δεν απέκρυπτε, αλλά ομολογούσε δημόσια την επιθυμία επιλογής δικτατορικών συνταγών για την αντιμετώπιση της κοινωνικής, οικονομικής και πολιτικής κρίσης που μάστιζε την αποδυναμωμένη από ποικίλους κινηματίες Δημοκρατία του 1924. Αν και το καθεστώς της 4ης Αυγούστου δεν είχε αποτολμήσει τη συγκρότηση μονοκομματικού κράτους (εγχείρημα μάλλον απαγορευμένο γιατί θα είχε ως επακόλουθο, εκ των πραγμάτων, και την αποδυνάμωση της κυριάρχου μετά την παλινόρθωση βασιλικής εξουσίας), εν τούτοις είχε σχηματισθεί η Εθνική Οργάνωσις Νεολαίας με βασιλικό της αντίβαρο το υπό την εποπτεία του Διαδόχου Παύλου Σώμα Ελλήνων Προσκόπων. Στολές, λιλιά, παράτες και φασιστικοί χαιρετισμοί μικρών παιδιών που πολλά από αυτά στην Κατοχή άλλαξαν την τεντωμένη παλάμη με τη γροθιά καθώς είχαν περάσει, ωθούμενα από το αιματηρό ρεύμα των καιρών, από την ΕΟΝ στην ΕΠΟΝ. Αυτά όμως στην επιφάνεια. Στο βάθος, το καθεστώς, ως μονάδα του διεθνούς συστήματος, ήταν ένας κρίκος στο γεωπολιτικό σύμπλεγμα της Βρετανικής Αυτοκρατορίας, εν μέρει αδύναμος όσο ζούσε ο Μεταξάς και προσπαθούσε να ασκήσει μια πολιτική με επίφαση σχετικής ουδετερότητας, αλλά απολύτως δεδομένος μετά τον θάνατό του στις 28 Ιανουαρίου 1941.

• Τρεις αποκαλυπτικές εγγραφές στο «Τετράδιο σκέψεων»

Στις 2 Ιανουαρίου, ο Μεταξάς, 22 ημέρες πριν πεθάνει, καταχωρίζει στο «Τετράδιο σκέψεών» του σε γλώσσα απλή, ζωντανή, τρεις διαδοχικές εγγραφές. Δύο λακωνικές, όπως οι αντίστοιχες του «Ημερολογίου» του και μία ασυνήθιστα (για τα χρόνια της πρωθυπουργίας του) εκτεταμένη.

Στην πρώτη, γράφει: «Μόνον ο κίνδυνος, ο μεγάλος, ο βαθύς, ο τρομερός, ανοίγει τα μάτια διάπλατα στην αλήθεια.» Η εγγραφή αυτή είναι προανάκρουσμα των όσων θα ακολουθήσουν.

Στην επόμενη, της ίδιας πάντα ημέρας, δίνει ξεκάθαρη την εικόνα που, μέσα από τις πολιτικές και στρατιωτικές δοκιμασίες του Επους του ’40, έχει σχηματίσει για τους Αγγλους. Δεν τους χαρίζεται. Σημειώνει: «Οι Αγγλοι εμείνανε μόνοι στον αγώνα, ύστερα από το πέσιμο της Γαλλίας. Και έφθασαν δύο δάχτυλα από τον γκρεμνό. Και μόνο έτσι έγιναν καθαροί οι σκοποί τους. Μόνον έτσι έφυγεν η σκουριά από το μέταλλο που ήταν καμωμένοι.» Υπαινίσσεται εδώ το πείσμα και τη σκληρή αποφασιστικότητα της υπό τον Τσώρτσιλ ιθυνούσης βρετανικής τάξεως να μην αποδεχθεί διαπραγματεύσεις με την θριαμβεύουσα τότε Γερμανία, αλλά να την πολεμήσει μέχρι τέλους και να μην της επιτρέψει ποτέ να γίνει μεγάλη δύναμη πρώτης γραμμής, έστω και αν διαφαινόταν, ως συνεπακόλουθη η καταστροφή της Αυτοκρατορίας. Αυτά γράφει για τους Αγγλους ο Μεταξάς, ενώ ο ίδιος ως πρωθυπουργός υφίσταται τις ημέρες εκείνες αφόρητες πιέσεις να αποδεχθεί μια περιορισμένη ενίσχυση των μικρών εν Ελλάδι βρετανικών δυνάμεων. Και τούτο γιατί οι Βρετανοί -παρότι δεν τους περίσσευαν άνδρες και υλικό από το θέατρο πολέμου της Βορείου Αφρικής- ήθελαν να δείξουν στην ουδέτερη και αντικείμενο προσεταιρισμού Τουρκία, αλλά πρωτίστως και κυρίως στην άλλη μεριά του Ατλαντικού, και ειδικότερα στο αμερικανικό Κογκρέσο, πως ενώ έχουν μείνει να πολεμούν μόνοι εναντίον του Αξονος, δεν εγκαταλείπουν τη μόνη μη καταλειφθείσα ακόμη εμπόλεμη ευρωπαϊκή χώρα τιμώντας τον ρόλο της Βρετανίας ως ηγέτιδος, που βεβαίως είχε ανάγκη την πολλαπλή υποστήριξη των μη εμπολέμων τότε Ηνωμένων Πολιτειών. Ο Μεταξάς όμως επέμενε σε ισχυρή και επαρκή βρετανική παρουσία, καθώς ήταν σίγουρος πως δεν θα αργούσε η αναμενόμενη επέκταση του πολέμου στα Βαλκάνια και η προσβολή της Ελλάδας από τις γερμανικές δυνάμεις, ενώ η μικρή περαιτέρω ενίσχυση των βρετανικών δυνάμεων στην Ελλάδα θα ήταν δώρον άδωρον και απλώς θα επέσπευδε την ανάληψη γερμανικής πολεμικής πρωτοβουλίας. Στις 18 Ιανουαρίου προβαίνει στην τελευταία διπλωματική του προσπάθεια. Επιδίδεται διακοίνωσή του προς την βρετανική κυβέρνηση στην οποία εισαγωγικά αναφέρεται: «Είμεθα αποφασισμένοι να αντιμετωπίσωμεν καθ’ οιονδήποτε τρόπον και με οιασδήποτε θυσίας ενδεχομένην γερμανικήν επίθεσιν, αλλ’ ουδόλως επιθυμούμεν να την προκαλέσωμεν, εκτός εάν η Μεγάλη Βρετανία θα ηδύνατο να μας παράσχει εις Μακεδονίαν την απαιτουμένην βοήθειαν. […].»

• Κατήγορος

Ο πόλεμος της Ιταλίας κατά της χώρας του και η στάση της Γερμανίας οδήγησαν τον ιδεολογικό «συνοδοιπόρο» των αντικομμουνιστικών δικτατοριών του Μεσοπολέμου Μεταξά να μετατραπεί σε κατήγορο του φασισμού και του ναζισμού και των ηγετών τους Μουσολίνι και Χίτλερ, χωρίς να αρνείται τη συγγένεια των καθεστώτων τους με το δικό του. Με ανοιχτά «τα μάτια διάπλατα στην αλήθεια» πλέον, εκείνη την Πέμπτη, 2 Ιανουαρίου 1941, του τελευταίου μήνα της ζωής του, και ενώ ήδη «από την φορά της Ιστορίας» έχει κερδίσει την δόξα, γράφει, μεταξύ άλλων: « […] Στο ζήτημα της Ελλάδος, αποδείχτηκε η ψευτιά και των δύο. Πρώτα φυσικά του Μουσολίνι. Και δεύτερα του άλλου.» Ιδιαίτερα κατηγορεί τον Χίτλερ ότι ξεπούλησε «την Ελλάδα στην Ιταλία σαν να ήταν άψυχο αντικείμενο και χωρίς αξία μάλιστα».

Και προσθέτει ο Μεταξάς με την κατακλείδα της τελευταίας προ του θανάτου του εγγραφής του στο «Τετράδιο σκέψεων»: «Μια φορά είναι όχι μόνον μωρός αλλά και κακόπιστος ο Ελληνας που πιστεύει ακόμα τώρα πλέον, με αυτά που βλέπουμε γύρω μας, σε ιδεολογίες του Χίτλερ και πολύ περισσότερο του Μουσολίνι. Είναι μεγάλοι άνθρωποι, αλλά χαμηλοί, πολύ χαμηλοί. Ούτε σε γερμανικές ιδεολογίες και ρωμαντισμούς. Ιταλικές δεν υπάρχουν.»

Μ’ αυτόν τον αφοριστικό λόγο ο Μεταξάς ξεκαθαρίζει -χωρίς καν την εμπειρία της βάρβαρης Κατοχής και του Ολοκαυτώματος- το πεδίο. Για τους Ελληνες ο φασισμός και ο ναζισμός είναι μωρία. Και δεν πρόκειται περί πολιτικής προπαγάνδας καθώς τα κείμενα αυτά δεν δημοσιεύονταν αλλά προορίζονταν για μεταθανάτια έκδοση.

Ας το έχουν αυτό υπόψη τους όσοι ακούνε σήμερα τα τάγματα εφόδου των εν Ελλάδι νεοναζί να τιμούν τάχα τον Μεταξά καπηλευόμενοι τη δόξα του.

 

H δικτατορία της 4ης Αυγούστου

Ο Γκαίμπελς μαζί με τον Μεταξά

Στις 4 Αυγούστου του 1936, ο πρωθυπουργός Ιωάννης Μεταξάς ενημέρωνε το λαό με διάγγελμά του, που δημοσιεύτηκε στην «Εφημερίδα της Κυβερνήσεως» και τοιχοκολλήθηκε στους δρόμους της Αθήνας και του Πειραιά πως «η Κυβέρνησις (…) προέβη, τη εγκρίσει της Αυτού Μεγαλειότητος του Βασιλέως εις την κήρυξιν του Στρατιωτικού Νόμου καθ’ άπασαν την χώραν, και την διάλυσιν της Βουλής»ⁱ. Ο λόγος που επέβαλε αυτήν την απόφαση, σύμφωνα με τον Μεταξά, ήταν η πεποίθηση της κυβέρνησης ότι «βρίσκεται στα πρόθυρα οργανωμένης κινήσεως προς ανατροπήν του κοινωνικού καθεστώτος»ⁱⁱ από τους κομμουνιστές.

Η επιβολή της μοναρχοφασιστικής δικτατορίας, βέβαια, δεν ήταν μονάχα μια απόφαση του Γεωργίου Β’ και του Μεταξά, ούτε έγινε για να «σωθεί η χώρα» από τους κομμουνιστές. Ηταν απόφαση των κύριων πολιτικών εκφραστών της αστικής τάξης, με βαθύτερα αίτια και είχε σκοπό να εξυπηρετήσει τα συνολικά της συμφέροντα, τόσο τα εσωτερικά όσο και τις ανάγκες που προέκυπταν από τον ιμπεριαλιστικό πόλεμο που βρισκόταν προ των θυρών. Το δικό τους ρόλο είχαν και οι Αγγλοι ιμπεριαλιστές, με τους όποιους είχε «στενές σχέσεις» το ελληνικό κεφάλαιο.

 

Το καθεστώς της 4ης Αυγούστου

Ο Ι. Μεταξάς ασκεπής σε στάση προσοχής στις σκάλες της Παλαιάς Βουλής πιθανώς σε ανάκρουση Εθνικού Ύμνου. Διακρίνονται ο Κ. Κοτζιάς και ο π. Υπουργός Τουρκοβασίλης με τους παρισταμένους να αποδίδουν τον φασιστικό χαιρετισμό.

Η ΑΥΓΗ: 28/10/2012

ΤΟΥ ΑΛΚΗ ΡΗΓΟΥ

To δικτατορικό καθεστώς που επιβλήθηκε από τον Βασιλιά Γεώργιο τη νύκτα της 4^ηςΑυγούστου 1936, με εκτελεστικό του όργανο «τον πιστό του υπηρέτη» και αποτυχημένο πολιτικό Ιωάννη Μεταξά, δεν είναι φασιστικό, και ας επιχειρεί από την πρώτη στιγμή της ύπαρξής του να μοιάσει με τέτοιο. Είναι ένα τυπικό αστυνομικό «κράτος εκτάκτου ανάγκης», που λόγω του επερχόμενου παγκόσμιου πολέμου, το έχει ανάγκη για λόγους στρατηγικούς η Μεγάλη Βρετανία στη νοτιοανατολική Μεσόγειο. Ένα αυταρχικό καθεστώς το οποίο συνενώνει κάτω από το στέμμα, που εκφράζει ανοικτά τα βρετανικά συμφέροντα, το παλιό γερμανόφιλο πολιτικό-οικονομικό προσωπικό που συμβολίζει ο Μεταξάς και εξουδετερώνει με αυτό τον τρόπο την αυξανόμενη επικίνδυνα μετά την οικονομική κρίση γερμανική διείσδυση στη χώρα. Ένα καθεστώς στο οποίο το κυρίαρχο καπιταλιστικό σύστημα όχι απλά παραμένει αλώβητο, αλλά στηρίζεται με κάθε μέσο, ακόμη και με την ύπαρξη για πρώτη φορά Αστικού Κώδικα. Ενώ αναστέλλει το Σύνταγμα και τις κατοχυρωμένες Ελευθερίες, παίρνει αμέσως με την επιβολή του ευνοϊκά μέτρα υπέρ των ξένων ομολογιούχων των παλιών δανείων, κυρίως των Βρετανών, που είχε παγώσει η κυβέρνηση Ελ. Βενιζέλου.