Ελευθεροτυπία, Σάββατο 26 Οκτωβρίου 2013

ΕΑΜικοί Μικρασιάτες πρόσφυγες κατά δωσιλόγων

Μία υποδειγματική μελέτη ήρθε να προστεθεί στις ιστοριογραφικές προσπάθειες για τη διερεύνηση της δεκαετίας του ’40. Ο Μενέλαος Χαραλαμπίδης ήρθε να συμπληρώσει ένα αδιερεύνητο έως τώρα χώρο της ιστορικής γνώσης, με μια μεγάλου εύρους έρευνα που βασίζεται σε μια πολύ καλή τεκμηρίωση.

Η παλαιότερη ερευνητική παραγωγή για την περίοδο αυτή αφορούσε κυρίως τις συγκρούσεις που έλαβαν χώρα στην ύπαιθρο και ειδικά στην ορεινή Ελλάδα, εφ’ όσον εκεί υπήρξαν τα πρώτα ελεύθερα εδάφη και εκεί συγκροτήθηκαν οι πρώτες πολιτειακές δομές από το αντιφασιστικό απελευθερωτικό κίνημα. Επίσης, στην ύπαιθρο είχε διεξαχθεί ο εμφύλιος πόλεμος που ακολούθησε την Κατοχή.

Για την ίδια την πρωτεύουσα η πλειονότητα των μελετών αφορούσε την πολιτική ιστορία σε σχέση με τη δράση των κυρίαρχων πολιτικών σχηματισμών και των ηγετών τους. Η υποτίμηση, ή καλύτερα η παραγνώριση των κοινωνικών συνθηκών, των συναισθημάτων και των επιλογών του απλού λαού και των υπόγειων ιδεολογικών και πολιτικών διεργασιών στα αστικά κέντρα -και ειδικά στην πρωτεύουσα- στερούσε από το μελετητή την ολοκληρωμένη αντίληψη για τη συγκεκριμένη περίοδο. Η υπέρβαση αυτής της μερικότητας θα αποτελέσει την πρόκληση για μια σειρά νέων μελετητών, οι οποίοι θα προσεγγίσουν τα δρώμενα της δεκαετίας του ’40 με μια πιο σύγχρονη ματιά και με νέα μεθοδολογικά εργαλεία.